Ķslenskan ķ žróun - nżstįrleg stafsetning!

Tvęr sprengjur sprukku............? E.t.v. ekki svo óešlilegur rithįttur? Margt verra en žaš hjį fréttamönnum nś til dags.
mbl.is Fimm létust ķ tveim bķlsprengjuįrįsum ķ Bagdad
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Žorskstofnar: 2002 grein śr tķmaritinu Scientific American um grisjun fiskistofna.

Lesningin hér aš nešan ętti aš sannfęra flesta um naušsyn žess aš grisja verši žorskinn, ž.e. ekki ungfiskinn heldur smįfiskinn sem oršinn kynžroska eša į stutt ķ žaš. Naušsynlegt er aš beina veišum frį stóržorskinum. Žar meš veršur žaš sķšur smįfiskinum til framdrįttar aš vera smįr, sbr. nįttśrulegt śrval ķ Žróunarkenningu Darwins heitins. Žaš er stašreynd aš flestar lķfverur ašlaga sig aš breyttum ašstęšum ella eru žęr daušadęmdar, enda er eini tilgangur lifandi vera sį - aš tķmgast og žar meš aš flytja genin sķn til nęstu kynslóšar. Žorskar og menn lķka.

http://www.sciam.com/article.cfm?id=study-questions-wisdom-of

 


Engin nż vķsindi - žetta meš žorskinn

Žökk sé Bretum aš žeir skyldu einnig veiša smįfiskinn hér viš land hér foršum, aš nś veišast stundum vęnir žorskar innanum smįfiskinn. Žaš hefur sżnt sig aš grisjun er naušsynleg og er ķ takt viš Darwinskenninguna. Vķsindamennirnir ķ Kanarķki hefšu bara įtt aš fletta upp ķ gömlum heimildum um rannsóknir į žessu sviši og endurskrifa žęr!

Ég las nokkrar greinar um žessi mįl ķ tķmaritinu Scientific American į sķšustu öld žar sem var fariš ofan ķ saumana į hvernig nįttśrulegt śrval veršur til žess aš lķfrķkiš ašlagar sig aš breyttum skilyršum. Mżmörg dęmi eru til um žaš, m.a. Yellowstone Park ķ USA, hreindżrin į noršurslóš, murtan ķ Žingvallavatni, ķslenska birkiš og žorskurinn ķ N-Atlantshafi svo eitthvaš sé nefnt.

Žegar ślfinum var śtrżmt ķ Yellowstone Park į seinni hluta sķšustu aldar (aš kröfu meirihluta "umhverfissinna", pólķtķkusa og almennings) varš afleišingin sś aš öllu vistkerfinu snarhrakaši og žaš svo geigvęnlega aš įkvešiš var aš flytja ślfa aftur į "verndarsvęšiš", žrįtt fyrir mikil mótmęli. Og viti menn, ekki leiš į löngu žar til dżralķf og gróšur fór aš nį sér į strik aftur og landeyšingunni var snśiš ķ gróšursęld fyrri tķma.

Sama er į teningnum hvaš varšar fiskinn okkar. Ef smįr fiskur veršur kynžroska og nęr aš hrygna, žį erfa afkvęmi hans oftast svipaša eiginleika (sérlega ef hrognin eru einnig frjóvguš af smįvöxnum fiski). Og ef žessi stökkbreytti fiskur er sķšan verndašur um of žį segir Darwinskenningin okkur aš žaš sé eftirsóknarvert aš vera smįr, žvķ žį aukast möguleikar tegundarinnar til aš lifa af. Og žį aukast lķkur į aš gen žeirra nįi aš styrkja nišjana ķ aš lifa af harša samkeppni um fęšu, sérstaklega žegar frambošiš veršur takmarkaš eša vegna breytinga ķ vistkerfi hafsins.

Žetta vita allir sem lagt hafa stund į ręktun dżra og plantna ķ žeim tilgangi aš nį fram įkvešnum eftirsóttum sérkennum. Nįttśran leitar alltaf aš jafnvęgi hvort sem okkur lķkar žaš betur eša verr.

Ķslenskir sjómenn hafa löngum veriš skammašir og jafnvel dęmdir fyrir smįfiskadrįp žrįtt fyrir įbendingum vķsindamanna um aš stjórnuš grisjun utan svęša žar sem UNGFISKUR (ekki endilega sama og smįfiskur) heldur sig er naušsyn en ekki glępur.

Umhverfisvernd veršur aš byggjast į žekkingu og skynsemi en ekki į pólķtķk, hvaš žį į trśarbrögšum margra "umhverfisverndarsinna".

Aš lokum - Mašur skal ekki éta śtsęši sitt eru skilaboš mķn til rįšherra sjįvarśtvegs fyrri tķšar og

Įkvöršunartökur er varša umhverfismįl verša aš styšjast miklu meira viš vķsindi og žekkingu, en ekki viš "trśarbrögš" og almenningsįlit, hvaš žį viš skošanir śtgeršarmanna og sumra bęnda.


mbl.is Rangt aš ofvernda smįfiskinn
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Um bloggiš

Björn Björnsson

Höfundur

Björn Björnsson
Björn Björnsson
Ég er pólítískur en aðhyllist engan stjórnmálaflokk bara sisvona. Ég reyni að láta skynsemina ráða hverju sinni. Ég þoli illa "framsóknar-mennsku"!
Maķ 2024
S M Ž M F F L
      1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31  

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (16.5.): 0
  • Sl. sólarhring:
  • Sl. viku:
  • Frį upphafi: 0

Annaš

  • Innlit ķ dag: 0
  • Innlit sl. viku:
  • Gestir ķ dag: 0
  • IP-tölur ķ dag: 0

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband